2019 yılında ortaya çıkan ve hala etkisi devam eden Covid-19 (Yeni Tip Koronavirüs) pandemisiyle beraber maskeler hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Geçmişte sadece hastanelerde doktor ve hemşeriler tarafından desenli maskeler kullanılırken salgından dolayı toplumun tamamı maskeyle tanışmıştır. Ülkemizde maske takma zorunluğu hala devam etmekte olup birbirinden farklı ve desenli maske üretimi yapılmaktadır.
Çocuklardan yetişkinlere, doktor ve hemşeriler dahil olmak üzere bir çok kişi ve meslek gruplarının farklı desenli maske kullanımları giderek artığını görüyoruz. Maskeleri ile adeta ön plana çıkmak isteyenler bir vazgeçilmez bir parça haline gelmiştir. Maskelerin koruyucu özelliği yanında doktor ve hemşerilerin giyim tarzına eşlik eden desen, renk ve baskıları ile şık bir görünüm sunuyor.
Maskelerin Tasarımı Ve Rahatlığı
Günlük hayata kullanılan maskelerin çoğu kişilerin giyim tarzlarına eşlik eden farklı tasarımlarıyla ön plana çıkıyor. Farklı renk ve tasarım seçenekleri özgün tasarımlarla hem farklı olmak hem de tarz olmak isteyenler için önemli bir avantaj oluyor.
Doktor ve hemşireler de maske takarken şık görünmeleri adına uyumlu olanları daha çok tercih ediyorlar. Aynı zamanda insanların rahatlığı da düşünülerek rahat ve esnek yapıda üretimleri yapılmaktadır. Hem erkek hem de kadınların kullanımına uygun olarak tasarlanan nefes alabilen ve cilt dostu olarak kullanım kolaylığı sunuyor. Özellikle esnek yapılı kulak arkası lastiği sayesinde herkes tarafından kolayca çıkarılıp takılmasını sağlamaktadır.
Neden Maske Takmak Gerekiyor?
Özellikle hastane ve tıp merkezlerinde çalışan sağlık personellerin hem hastalıklarının yayılmasını önlemek hem de hasta olmamak için maske kullanmaktadırlar. Maske kullanımı hem bireysel hem de toplumsal olarak birçok faydası bulunmaktadır. Enfeksiyon, pandemi gibi durumlarda maske takmak özellikle hastalığın yayılmasına engel olunmaktadır.
Maske sayesinde virüs ve bakterilerin insanlara temasında koruyucu özelliği ile önemli rol oynamaktadır. Bu tür olağanüstü durumlarda insanlarda cerrahi tarzda olan maskeleri tercih ederek topluma karşı görevlerini yerine getirebilirler. Başta doktor ve hemşeriler için vazgeçilmez olan bu maskeler farklı desenleri ile aynı zamanda şık bir görünüm oluşturmaktadır.
Maske Çeşitleri Nelerdir?
Günümüzde insanlar tarafından kullanılan ve farklı fonksiyonları bulunan bir çok maske çeşidi bulunmaktadır. Hastane ortamlarında çalışan sağlık personelin sürekli olarak kullanmış maskeler dışında bulaşıcı hastalıkları olan normal kişiler tarafından da kullanılmaktadır. Kullanılan maske çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Günlük maskeler
- Cerrahi maskeler
- Ventilli solunum maskeleri
- Ventilsiz solunum maskeleri olmak üzere sıralanmaktadır. Bu tür maskeler birçok hastalığın yayılmaması konusunda önemli işlevleri bulunuyor.
Günlük Maskeler
Günlük maskeler ağız ve burnu tamamen kapatan kumaş, bandana ve fular gibi malzemeden oluşmaktadır. Özellikle nefes alış verişlerinde virüslerin solunum yoluyla bulaşmasını önemli ölçüde azaltmaktadır. Aynı zamanda evde dikişli ve dikişsiz olarak üretilen bu maskelerin sık sık değiştirilmesi gerekir. Bu tip desenleri de genellikle günlük kıyafetlere uyumlu olacak şekilde dizayn edilmektedir.
Cerrahi Maskeler
Tıbbi ortamlarda ve ameliyathanelerde görev yapan personel ve hastanın enfeksiyon kapmaması için özel olarak tasarlanmış bir maske türüdür. Cerrahi maske takan kişinin öksürmesi veya hapşırması sonucundan ağızdan çıkan damlacıklar maskede kalarak çevreye yayılmaz.
Medikal maske veya ameliyat maskesi olarak nitelendirilen bu maske çeşidi tek kullanımlık olup steril yapılması önerilmiyor. Önemli bir koruyuculuğu olan bu maske 2 saatte bir değiştirilmesi gerekir. Aksi takdirde koruyucu özelliğini kaybetmektedir. Bundan dolayı doktor ve hemşireler salgın döneminde maske takmaları yanında gözleri de koruyan solunum maskelerin üretimi yapılmaktadır.
Ventilli Solunum Maskeleri
Bu maskeler nefes alırken kapan ve nefes verirken açılan bir valf sistemine sahip olarak üretimi yapılmaktadır. Daha çok tozlu havalarda bulunan kişilerin korunması için önerilmektedir. Özellikle sıcak ve nemli hava şartlarında çalışan kişilerin soludukları havanın temizlenmesi kısa bir sürede dışarıya atılması için kullanılıyor. Bu maskeyi kullanan kişilerin aynı zaman filtreleme yapmaları gerekmektedir. Aksi takdirde hasta olan kişilerin başkalarına enfeksiyon bulaştırma riski bulunuyor.
Ventilsiz Solunum Maskeleri
N95 veya FFPII, FFPIII isimleri ile anılan çevrede bulunan bakteri, virüs partiküllerin en %95'ni tutma özelliği bulunan bir maske türü olarak biliniyor. Bu maske çeşidi özellikle sağlık çalışanların özel durumlarda kullanılması için üretimi yapılmaktadır. Pandemi döneminde riskli hastaların muayenesi, kalp masajı ve yoğun tedavi gibi durumlarda kullanımı oldukça yaygındır.
Solunum Maskeleri Yıkanabilir Mi?
Solunum maskeleri diğer maskelerden farklı olarak yıkanmak için tasarımı yapılmamıştır. Sulunum maskelerinin su ile teması halinde içinde bulunan kağıt filtrasyonunu olumsuz yönde etkilemektedir. Bundan dolayı solunum maskelerin yıkanması, alkol veya jel ile silinmesi, dezenfektan püskürtülmesi gibi durumlardan özellikle kaçınılması gerekir. Bu tür uygulamalar maskenin yapısını bozarak işlevini yitirmektedir.
Tıbbi Maskeler Kaç Kez Kullanılabilir?
Özel durumlarda kullanılan gerek solunum maskeleri gerekse cerrahi maskeler tek kullanımlıktır. Tıbbi maskelerin tekrar kullanılması durumunda bulaşıcı hastalıklara karşı risk oluşturmaktadır. Bununla birlikte solunum maskelerin de tekrara kullanılması durumunda zamanda öte maske bütünlüğüne önem verilmesi gerekmektedir. Uzmanların görüşlerine göre işlevsel bütünlüğü bozulmayan filtresi zarar göremeyen solunum maskelerin tekrar kullanılmasında herhangi bir sakınca olmadığı dile getirmişler.
Maske Kullanırken Dikkat Edilecek Hususlar
Hastaların veya hastalığı sessiz ve ayakta geçiren kişilerin hastalığı başkalarına bulaştırmaması için maske takmaları gerekir. Maskeler takılmadan ve kullanıldıktan sonra usulüne uygun olarak gerekli hijyen kurallarına uyulması önem taşır. Maske takılı iken hiç bir şekilde maskelere dokunulmaması temas edilmesi halinde ellerin sabunlu suyla yıkanması gerekmektedir. Cerrahi maskeler tek kullanımlık olup daha çok doktor ve hemşireler tarafından kullanılmaktadır. Bundan dolayı bu maske türü daha fazla risk oluşturduğu için dikkatli olunması lazım.
Maske Takmanın Avantajları Nelerdir?
Hangi maske türü kullanılırsa kullanılsın uyulması gerek en önemli kural hiç kuşkusuz maskenin hem ağız hem de burun kısmına güzel bir şekilde konumlandırılması gerekir. Tüm hijyen ve maske takma kurallarına uyulduğunda maske birçok avantaj sağlar.
- Maske kişiye ve çevresinde bulunanları virüs, bakterilerden korumaktadır.
- Salgın, veba ve pandemi dönemlerinde toplum sağlığına önemli katı sunar.
- Maske takılması halinde sevdiklerinize hastalık bulaştırma riskini azaltır.
- Bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlılar ile bağışıklık sistemi gelişmemiş bebeklerin bulaşıcı hastalık kapma riskini azaltır. Maskeler sağlık açısından sağladığı birçok yararı bulunuyor.
Maskelerin Virüs Yayılımını Engellemedeki Rolü
Maskeler tasarım ve desenleri ile göze hoş görünmenin yanı sıra insan sağlığı açısından ne kadar faydası olduğunu belirtmiştik. Cerrahi maskeler ve diğer maske türleri kişinin hem kendi sağlığı hem çevresindekileri sağlığını korumaktadır. Bireyler konuştuğunda, hapşırdığında veya öksürdüğünde ağızdan çıkan partikül ve damlacıkların tamamı maske sayesinde dışarı çıkamamaktadır. Böylelikle virüsün aktif olarak bulunduğu damlacıkların bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkması engellenmektedir. Aynı zamanda maske takılı iken yüze dokunulmamalı ve özellikle maskenin iç yüzü olan kısımla temastan kaçınmalıdır. Çünkü elde yer alacak herhangi bir virüs maskeye bulaşarak oradan solunum yoluyla kişiye geçebilmektedir. Maskenin takılması ve tüm hususların yerine getirilmesi bulaş riskini önemli ölçüde azalttığı gibi kendinize yeni bir tarz da oluşturabilirsiniz.
Bir önceki yazımıza https://www.medikaldolap.com/blog/icerik/tesettur-scrubs-ile-sikligi-yakalayin linki üzerinden ulaşabilirsiniz.